Lo quichua e lo shuar, lengas co-oficiaus dab l'espanhòu en Equador

Lo 28 de seteme passat, lo president de la republica d'Equador Rafael Correa que sometó un projècte de constitucion nava en un referendum  nacionau qui a guanhat sens nat problèma. M'agradaré destacar un punt particulièr de la constitucion nava: lo quichua (varietat septentrionau deu quechua, la lenga franca de l'imperi inca) e lo shuar (lengua deus Shuars qui son de l'Amazonia) que i son inscriuts coma idiomas co-oficiaus juntament dab l'espanhòu. Tà hestejar aquò, que'vs prepausi d'espiar uas quantas videos...

Lo quechua (totas las varietats reunidas) qu'ei parlat per de cap a 10 milions de personas. N'i a 2 milions qui parlan quichua (kichwa) en Equador, sia haut o baish 1/7 de la populacion equatoriana totau. Coma dilhèu e poderatz arremarcar, lo quichua s'a incorportat mantuns mots espanhòus, coma hembrita(y) etc, compadre etc...

A Otavalo, au pè deu volcan Imbabura , la tele que difusa un programet en quichua un cop per setmana (lo dissabte), un pauc com l'emission en occitan e catalan "viure al país" de FR3 en çò nòste. Òc , que m'esmau aqueth video, pr'amor a Ibarra e a Otavalo que i èi deishat un tròç de la mea amna...




Ñanda Mañachi qu'ei un grop de musicians equatorians fòrça conegut pertot.









Ua paisana deu Chimborazo que'ns canta ua ritornèla en quichua barrejat d'espanhòu. La cançon, tradicionau, que's titola Jobaleñiita .


Los shuars que viven en Amazonia, compdan dab 80 000 personas, haut o baish. Coma nosaus, que son deu sègle 21. Mès tà i arribar, que devón resistir contra las armadas de l'Inca puish contra las deu rei d'Espanha, e uei, contra las multinacionaus deu petròli. Qu'an recebut lo supòrt deu president Correa qui a proibit l'explotacion deu petròli en territòri shuar de l'Estat equatorian.

Ua emission de la tele equatoriana:






Kunki, ua cançon shuar, tirada d'un CD venut tà deféner lor seuva amazionana contra las multinacionaus deu petròli.